MICROFOON VAN DE MAAND JANUARI 2023

Ik wil goed beginnen in 2023, door een absolute topper onder de aandacht te brengen: de revolutionaire RCA PB140 bandmicrofoon, a.k.a. type RCA MI-4003, die werd uitgebracht in 1933.

Het model verschilde enkel qua kleur van RCA's standaard model 44A; PB140's hadden een 'gun metal' kleur, wat blijkbaar minder licht reflecteerde dan de gewone 44A's die 'statuary bronze' van kleur waren.
Die verminderde reflectie was belangrijk, want de PB140's werden uitgebracht door de Photophone divisie van RCA, die de filmindustrie van apparatuur voorzag, de reguliere RCA producten waren bedoeld voor broadcast doeleinden, oftewel radio.

Het geluid van de microfoons was warm, als er dichter dan 2 meter bij de microfoon werd gezongen of gesproken, zorgde het nabijheidseffect ervoor dat lage tonen extra werden versterkt. Die klank werd omschreven als 'de stem van God'

De PB 140/44A was het tweede model bandmicrofoon van RCA en het eerste met permanente magneten.
Het eerste model, de PB31, uit 1931, had een electromagneet die een voedingsspanning nodig had en dus complexer was in gebruik, zeker in een tijd dat een stabiele stroomvoorziening vaak nog door accu's geleverd moest worden.

De geluidskwaliteit van deze bandmicrofoons was groots, met een bereik van 30-15.000 Hz, leverden ze destijds een topprestatie en, door het tweezijdig (achtvormig) opnamepatroon waren ze perfect geschikt voor gebruik bij film: geplaatst boven, of naast snorrende camera's werd het geluid daarvan niet geregistreerd, maar van alles wat er voor gebeurde wél. Eventueel werd aan de achterkant een geluiddempend schot (op minimaal 1 meter afstand) neergezet om geluiden van die kant ook onhoorbaar te maken.
De microfoons werden meestal boven de set opgehangen en op de actie gericht, of aan een lange 'boom' arm bevestigd, die door de geluidsman, met behulp van hendels en katrollen, bestuurd werd.

Het hart van de microfoon, het aluminium bandje, dat was bevestigd tussen twee magneetpolen, was door middel van een geperforeerde metalen plaat aan voor en achterkant extra afgeschermd.
Bij latere versies van dit model, de 44B en BX (beiden met sterkere magneten) werden die platen niet meer gebruikt, omdat het extra reflecties gaf van de geluidsgolven. Zonder die platen was het geluid nog transparanter. In andere opzichten bleef het ontwerp praktisch ongewijzigd.

Deze microfoons werden tot in de zestiger jaren gebruikt bij film en zijn nu nog in veel goede geluidsstudio's te vinden.
Nadat de microfoonproductie van RCA in 1976 stopte, verleende het Amerikaanse bedrijf AEA sinds die tijd service aan RCA bandmicrofoons en in 1998 bracht oprichter Wes Dooley een perfecte kopie uit van de RCA 44BX: de AEA R44C. Alle delen van die microfoon zijn uitwisselbaar met het origineel.

De prijs van die AEA microfoons is hoog, maar originele exemplaren zijn vaak zelfs nog duurder, als die worden aangeboden op de tweedehandsmarkt. Ook de prachtige replica's zijn geliefd in de betere studio's.

Zelf hoefde ik minder diep in de buidel te tasten, maar goedkoop was mijn exemplaar zeker niet.
Op de magneten aan de binnenkant is '36' te zien, wat betekent dat dit exemplaar uit 1936 stamt.
Hij klinkt gelukkig nog steeds geweldig en ik heb hem al in kunnen zetten voor mooie opnamen: helemaal niet gek voor een microfoon van 87 jaar oud!

Bekijk en beluister hier een mooie opname met de PB140

Veel meer modellen zijn te vinden zijn in mijn boek Witnesses of Words. Meer informatie daarover is te vinden op: www.witnessesofwords.com